Aantekeningen:

Ælfthryth van Wessex (ook Elftrude of Elfrida) (Wessex, 868 - 7 juni 929) was een dochter van Alfred de Grote en van Aelhswyth van de Gaini.

De kroniekschrijver Asser schreef hoe zij en haar broer aan het koninklijk hof van Wessex werden opgevoed. Ælfthryth leerde alles wat passend was voor mensen van hoge geboorte. Zij bestudeerde de Psalmen en Angelsaksische boeken en vooral de Angelsaksische liederen, waar haar vader erg van hield.

In 884 trad zij in het huwelijk met graaf Boudewijn II van Vlaanderen en werd de moeder van:

Arnulf I de Grote, graaf van Vlaanderen
Adalolf (of Adelulf, Aethelwulf) (ca. 895 - 13 november 933), graaf van Boulogne en van Thérouanne, lekenabt van Sint-Bertinus
Ealswid
Ermentrude[1]
Na de dood van haar vader in 899 erfde zij Chippenham en twee andere landgoederen in Wiltshire. In 912 gaf zij Lewisham met de daaraan verbonden plaatsen Greenwich en Woolwich (alle drie deze plaatsen liggen nu in Zuid-Londen) aan de Sint-Pietersabdij in Gent.

Ælfthryth was de over-overgrootmoeder van Mathilde van Vlaanderen, die getrouwd was met Willem de Veroveraar, de eerste monarch van het Huis van Normandië. Dit betekent dat na de Normandische verovering van Engeland en de dood van Willem I alle vorsten van Engeland afstammelingen waren van het Huis van Wessex. Ælfthryth was dus degene die de vorsten uit het koninkrijk Wessex verbond met de Engelse koningen van na de Normandische verovering.

Ælfthryth getrouwd Boudewijn II van Vlaanderen in 884 (civil). Boudewijn (zoon van Boudewijn I van Vlaanderen en Judith van West-Francië) is geboren circa 865; is gestorven op 10 sep 918. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Arnulf I van Vlaanderen
Arnulf I, bijgenaamd de Grote (ca. 889 – 27 maart 965) was graaf van Vlaanderen van 918 tot zijn dood in 965.

Politiek van expansie
Na de dood van zijn vader Boudewijn II erfde Arnulf het grootste (noordelijke) deel van het graafschap, zijn broer Adalolf erfde het zuidelijke deel.

Arnulf vocht in 923 aan de kant van koning van West-Francië, Karel de Eenvoudige in de Slag bij Soissons (923) tegen tegenkoning Robert van Bourgondië.

In 924 veroverde hij samen met zijn broer Adalolf en Herbert II van Vermandois de stad Eu op Rollo, de eerste graaf van Normandië. Arnulf versloeg de Vikingen in 926 maar gaf in 928 het graafschap Guînes in leen aan de Deen Siegfried en gaf hem later zijn dochter tot vrouw.

Vanaf 930 kwam het tot een krachtmeting met Herbert II van Vermandois. Om diens expansie te beteugelen veroverde Arnulf in 931 Dowaai en Mortagne-du-Nord. In 932 verwierf Arnulf het graafschap Artesië en versterkte de abdij van Sint-Vaast. Na het overlijden van zijn broer in 933 eigende hij zich diens graafschappen Terwaan en Boulogne toe, met voorbijgaan aan de rechten van zijn minderjarige neefjes. Hij adopteerde wel Adalolfs onechte zoon Boudewijn. In 934 kwam het tot een vrede met Herbert en trouwde Arnulf in 934 met Herberts dochter Adelheid. Dit bezegelde niet alleen een vrede maar ook een bondgenootschap tegen Hugo de Grote, zoon van Robert van Bourgondië.

Na de vrede met Herbert kon Arnulf zich richten op de Vikingen uit Normandië. In 939 veroverde hij de stad Montreuil op Herluinus II van Ponthieu om de invallen van de Normandiërs tegen te gaan maar de Normandische troepen wisten de stad snel te heroveren. In 942 nodigde Arnulf graaf Willem I van Normandië uit voor een bespreking te Picquigny om de kwestie Montreuil te regelen. Daar aangekomen werd Willem echter door mannen van Arnulf vermoord. In 949 kreeg Arnulf Montreuil definitief in handen.

Vervolgens bracht Arnulf een bondgenootschap tot stand met koning Lodewijk IV van Frankrijk, zoon Karel de Eenvoudige, en Otto I de Grote, koning van Duitsland tegen Normandië. De coalitie belegerde Rennes maar de jeugdige Normandische graaf Richard wist het bondgenootschap uiteen te spelen, en Arnulf trok zich terug naar Vlaanderen. Uit wraak plunderde het leger van Otto Vlaanderen en liet die een kasteel bouwen bij Gent op de grens van zijn rijk aan de Schelde, waar hij een burggraaf plaatste. Na de verzoening tussen Arnulf en Otto kreeg Arnulf het kasteel in handen en liet hij de burggraaf, Wichman van Hamaland, met een van zijn dochters trouwen.

Arnulf verwierf nadien ook Amiens, Oosterbant en werd lekenabt van de abdij van Sint-Bertinus in Saint-Omer.

Politiek van consolidatie
Om zijn grenzen te verzekeren huwde Arnulf al zijn dochters uit aan zijn Lotharingse buren en hoge Duitse adel. Politiek koos hij steeds positie tegen de graven van Normandië en de hertogen van de Franken.

Hij voerde kloosterhervormingen door met hulp van Gerardus van Brogne en regeerde vooral met hulp van de geestelijkheid, en zo veel mogelijk zonder vazallen.

In 958 benoemde Arnulf zijn zoon Boudewijn tot medegraaf en ging hij feitelijk met pensioen (ongeveer 70 jaar oud). Nadat Boudewijn in 962 op jonge leeftijd overleed, kwamen de zoons van zijn broer Adalolf in opstand en herwonnen de graafschappen van hun vader. Arnulf sloot toen een overeenkomst met koning Lotharius van Frankrijk, zoon van Lodewijk IV van Frankrijk: in ruil voor al zijn veroveringen zou Lotharius de opvolging van zijn jonge kleinzoon in het oorspronkelijke graafschap garanderen.

Arnulf steunde nog de bisschop van Kamerijk tegen zijn opstandige stedelingen en kreeg in ruil daarvoor de kerkelijke bezittingen bij Lambres. Volgens een overlevering zou Arnulf zijn vermoord door een nakomeling van Herluinus II van Ponthieu.

Arnulf stichtte de kerk van Torhout, het Sint-Donaaskapittel te Brugge, de Sint-Janskapel te Gent en herbouwde de abdij van Saint-Amand. Arnulf is begraven in de Sint-Pietersabdij (Gent).

Familie en nakomelingen[bewerken]
Arnulf was zoon van Boudewijn II en van Ælfthryth van Wessex.

Hij trouwde in 934 met Aleidis van Vermandois (ook Adelheid genoemd), dochter van Herbert II van Vermandois en Adelheid van Parijs. Omdat Arnulf ten tijde van dit huwelijk al ongeveer 45 jaar oud moet zijn geweest, is het aan te nemen dat hij al een of meer eerdere huwelijken heeft gehad waarvan geen gegevens van bekend zijn.

Dochter Hildegard van Vlaanderen huwde in 945 met Dirk II, graaf van West-Friesland. Gezien de datum van het huwelijk van zijn dochter is zij vermoedelijk een kind uit een eerder huwelijk van Arnulf.

Arnulf en Aleidis kregen de volgende kinderen:
Liutgard van Vlaanderen (ca. 935 - 29 september 964), in 955 gehuwd met Wichman IV, graaf van Hamaland
Boudewijn III (tussen 935/940 - 1 januari 962)
Hildegard van Vlaanderen (ca. 936 - 10 april 990)
Egbert (ovl. voor 10 juli 953)
Elftrude (ovl. na 965), in 950 gehuwd met Siegfried I van Guînes

Arnulf getrouwd Aleidis van Vermandois in 934 (civil). [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Hildegard van Vlaanderen (ca. 936 - 10 april 990) was de dochter van Arnulf I van Vlaanderen en Aleidis van Vermandois. Ze werd gravin van Holland na haar huwelijk met graaf Dirk II - Graaf van Holland en West-Friesland.

Politiek huwelijk
Hildegard werd reeds als kleuter verloofd en trouwde op twaalfjarige leeftijd. Hiermee ijverde Arnulf naar meer zeggingschap in Holland wat paste in zijn expansiepolitiek. Anderzijds bracht Hildegard Karolingisch bloed in de dynastie van Holland, en kreeg Holland nauwere contacten met het Graafschap Vlaanderen.

Giften
Ze is vooral bekend van de vele giften aan o.a. kloosters en kerken in Egmond, Trier en Gent. Het Evangelarium dat aan de Abdij van Egmond werd geschonken is hiervan de belangrijkste. Hildegard is begraven in de abdijkerk van Egmond.

Nazaten
Uit het huwelijk zouden 6 kinderen geboren zijn; slechts over drie is iets bekend:

zoon Aarnout (Gent, 951-993), ook wel Arnulf Gandensis genoemd, die zijn opvolger werd;
zoon Egbert (952-994), aartsbisschop van Trier;
dochter Erlindis (953-1012), zou volgens de legende genezen zijn van blindheid.
mogelijk een onbekende dochter die trouwde met graaf Everhard van Doornik
Trivia[bewerken]
In 938 verloofde de toen nog zeer jonge graaf Dirk II van Holland zich met Hildegard van Vlaanderen, dochter van Graaf Arnulf I van Vlaanderen. Het huwelijk volgde ca. 950. Uit de Rijmkroniek van Holland van Melis Stoke: "Dese Dideric goed ende wert had een wijf, heet Hildegaert" (deze goede en brave Diederik had een vrouw die Hildegard heette) De plaatsnaam Hillegersberg is vernoemd naar Hildegard van Vlaanderen. Dirk II was eigenaar van het aldaar bestaande Bergan, wat "versterkte plaats" of "gehucht" betekent.

Hildegard getrouwd Dirk II van West Frisia circa 950 (civil). Dirk (zoon van Dirk I van West Frisia en Gerberga van Hamaland) is geboren circa 932; is gestorven op 6 mei 988 in Egmond; is begraven in abdij van Egmond. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Boudewijn III (ca. 940 - 1 november 962) was medegraaf van Vlaanderen van 958 tot aan zijn dood.

Boudewijn III was de enige zoon van graaf Arnulf I en van Aleidis (of Adela) van Vermandois. Zijn vader stelde hem in 958 aan tot medegraaf, en droeg het bestuur van het zuidelijke deel van het graafschap aan hem over. Boudewijn onderkende het belang van economische ontwikkeling en bevorderde de lakenweverij en de viltvervaardiging en stichtte jaarmarkten onder andere te Brugge en Kortrijk. Hij overleed aan de pokken tijdens een veldtocht (onder aanvoering van Lotharius van Frankrijk) tegen Normandië.

Huwelijk en kinderen
In 961 huwde hij met Mathilde van Saksen (942 - 25 mei 1008), dochter van Herman Billung, hertog van Saksen, en van Hildegarde van Westerburg. Ze kregen een zoon:

Arnulf II.
Na Boudewijns dood huwde Mathilde met graaf Godfried van Verdun.

Boudewijn getrouwd Mathilde van Saksen in 961 (civil). Mathilde is geboren circa 942; is gestorven op 25 mei 1008. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Arnulf of Aarnout (Gent, ca. 951 – bij Winkel, 18 september 993) was een Friese graaf (comes Fresonum). Hij bestuurde van 988 tot 993 een graafschap in West-Frisia, dat later Holland genoemd zou worden. Omdat hij in Gent geboren was, werd hij ook wel Arnulf van Gent (Gandensis) genoemd.

Arnulf wordt voor het eerst (samen met zijn ouders) vermeld op 26 oktober 970. Arnulf komt evenals zijn vader en aanvankelijk met hem in tal van Vlaamse oorkonden voor. Arnulf doneerde verschillende bezittingen aan de Abdij van Egmond als beloning voor de hulp van de monniken bij de landaanwinsten, onder meer Hillegersberg (dat eerst bekendstond als Bergan, maar hernoemd werd naar Arnulf's moeder, Hildegard van Vlaanderen) en Overschie.

Geschiedenis
In 983 vergezelde Arnulf de Duitse koning Otto II en diens zoon Otto III op hun reis naar Verona en Rome. Omstreeks 988 volgt hij zijn vader op als graaf en erft diens bezittingen.

Als graaf slaagde hij er zijn grondgebied verder naar het zuiden uit te breiden. In West-Frisia kreeg hij te maken te maken met opstanden van de Friese bevolking. De bewoners kwamen in opstand tegen zijn grafelijk gezag vanwege de ingrijpende maatregelen die hij doorvoerde.[1]

Hij was niet alleen een van de machtigste leenheren van het Ottoonse huis in het gebied tussen de Rijn en de Schelde, hij had ook goederen van de Franse kroon in leen. Omdat hij evenals zijn vader een aanhanger van de Ottonen was, kwam hij in conflict met de Franse koning Hugo Capet. Deze verwoestte Arnulfs gebied en ontnam hem zijn Franse bezittingen.

Graaf Arnulf probeerde zijn gezag ook naar het noorden verder uit te breiden, in het gebied van de West-Friezen tussen de Rekere en het Vlie. Hij viel met zijn leger in 993 dit gebied binnen. Bij Winkel werd hij verslagen en sneuvelde hij op 18 september in de strijd. Zijn vrouw Liutgard (ook gespeld: Luitgardis) kon daarop alleen met hulp van koning Otto III het graafschap voor haar zoontje bewaren. Arnulf is met diverse andere familieleden begraven in de toenmalige Abdij van Egmond en werd later heilig verklaard.

Familie
Arnulf was een zoon van Dirk II van West-Frisia en Hildegard van Vlaanderen. Hij trouwde met Lutgardis van Luxemburg, een zuster van de Duitse koning Hendrik II. Dit huwelijk vond plaats in mei 980. Arnulf en Liutgard kregen drie kinderen:

Dirk III
Siegfried van Holland (985-1030), die huwde met Thetburga (985-)
Adelheid van Holland, ook wel Aleida of Adelina, die huwde met Boudewijn II van Boulogne (ca. 975 - 1033).

Arnulf getrouwd Lutgardis van Luxemburg in mei 980 (civil). Lutgardis is geboren circa 960; is gestorven op 14 sep 1005. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Arnulf II (ca. 960 – Gent, 30 maart 988), zoon van Boudewijn III en Mathilde van Saksen-Billung, was graaf van Vlaanderen van 965 tot aan zijn dood. Zijn vader werd in 958 door graaf Arnulf I tot mederegent aangesteld, maar overleed reeds in 962. Bij de dood van graaf Arnulf I was zijn kleinzoon, de jonge Arnulf II, vier jaar.

Arnulf volgde dus in 965 zijn grootvader op, aanvankelijk onder de voogdij van de koning van Frankrijk, Lotharius, die vóór de dood van Arnulf I had beloofd dat hij ervoor zou zorgen dat de Vlaamse edelen de jonge graaf niet zouden manipuleren voor hun eigen belang, een belofte waaraan hij zich inderdaad ook zou houden. De graven Boudewijn van Kamerijk en Dirk II van Holland traden op als regenten en wisten te voorkomen dat Vlaanderen als “onbezet” leen terugviel aan de kroon. Arnulf verloor Boulogne, Saint-Pol en Guînes aan Frankrijk, Gent en het Waasland aan Dirk II van Holland, maar keizer Otto I van het Heilige Roomse Rijk kwam tussenbeide en stopte verdere Franse veroveringen. Otto richtte de markgraafschappen Antwerpen, Ename en Valencijn in om de Franse expansie te beteugelen.

Rond 976 liet koning Lotharius de regering aan Arnulf over, maar onthield hem het gezag over de door diens grootvader veroverde gebieden Oosterbant, Artesië, Ponthieu en Amiens.

Arnulf weigerde in 987 Hugo Capet, zoon van Hugo de Grote, als koning te accepteren omdat hij als afstammeling van Karel de Grote een voorkeur had voor de karolinger Karel van Neder-Lotharingen, die ook van Karel de Grote afstamde. Nadat Hugo echter Vlaanderen aangevallen had, erkende Arnulf hem toch nog als koning. Hij overleed aan een ziekte (hete koorts), en werd begraven te Gent.

Huwelijk en Kinderen
Arnulf II was in 968 gehuwd met Rosela van Ivrea (945 - Gent, 26 januari 1003, dochter van Berengarius II van Italië, koning van 950 tot 963, en van Willa van Toscane. Arnulf en Rosela kregen de volgende kinderen:

Mathilde (? - 995)
Boudewijn IV (ca. 980 - 1035)

Gezin/Partner: Rosela van Ivrea. Rosela is geboren circa 945; is gestorven op 26 jan 1003 in Gent. [Gezinsblad] [Familiekaart]