| Aantekeningen |
- HISTORISCHE LOKATIE
De oude werflocatie op de hoek van het Borgercompagniesterdiep en de Noorderstraat in Sappemeer is met recht een historische plaats,
waar sinds het einde van de 17de eeuw achtereenvolgens door de families Raad, Mulder, Berg, Smit en Wolthuis vele honderden houten
en stalen schuiten, smakken, pramen, tasken, tjalken, schoeners en bolschepen werden gebouwd en gerepareerd.
Het is ook de enige overgebleven, nog herkenbare werflocatie in de veenkoloniën. De eerste bekende scheepsbouwer op deze plaats was Jan Oomkes Raad.
Hij bouwde er tussen 1705 en 1739 verscheidene snabben en tasken, kleine houten vaartuigen, hoofdzakelijk bestemd voor het vervoer van turf.
Toen Jacobus Franciscus Smit, de oudste broer van Ferus Smit (waarnaar de tegenwoordige werf in Westerbroek is vernoemd),
in 1905 de werf te Sappemeer overnam, hadden ijzer en staal reeds hun intrede in de scheepsbouw gedaan.
De werf is reeds sinds 1922 in bezit van dezelfde familie Wolthuis, waardoor niet alleen de gereedschappen en machines,
maar ook zeer interessante documenten en foto’s bewaard zijn gebleven. Door de kleinschaligheid zijn er sinds de jaren 1920 niet veel
veranderingen doorgevoerd. De machines uit begin twintigste eeuw staan er nog, waaronder een knipschaar, ponsmachine, drukker en spantenbuiger.
Jan Oomkes Raad bouwde vanaf 1705 tot 1739 kleine vaartuigen op de hoek van het Heerendiep (Winschoterdiep) en het Borgercompagniesterdiep:
"Stadsplaats nr.15" in Sappemeer.
Re Nieuw van de bijl - Driehonderdvijftig jaar scheepsbouw langs het Winschoterdiep [Blijham/Kerkmeijer, Hoogezand-Sappemeer, juni 1999]
Re Stadsplaats nummer 15; museumreeks no.5 Veenkoloniaal Museum Veendam.
Op 30-01-1694 (Vx14) verkopen Sicco Fopkens, voormond, en Reent Geerts,
voogd over de kinderen van zaliger Otto ter Ham bij Martien Fopkens, aan
Jan Oomkens en Antie uit Sapmeer een huis als copers nu reeds gebruicken,
Ten N. het Heerendiep, ten O en Z. Hindrick Jacobs en ten W. Borgercompagniesterdiep.
Verzegeling 21-06-1720 Veendam tav een nieuwe Praam
Verzegeling 21-06-1720 Veendam tav een stuk lant gelegen in de Borgercompagnie-Westercolonne beginnende an de 40 Roeden plaats 10,agter.
Re Tideman kaart 1721
Jan Oomkes is tevens gelastigde van de 'gesamentlijke scheeps- en huystimmerlieden van Sappemeer en 't Hogezandt'; re request aan de stad Groningen)
1694 Jan Oomkes en Jurrien Harmens, scheepstimmerlieden in Sappemeer: request losmaken een der deuren van het verlaat tot Martenshoek.
1700 lijst van schuldeisers door de rentmeester der venen.
Veendam, de latere woonplaats van Jan Oomkes, zijn in de buurten kluften oftewel gilden opgericht (niet te verwarren met de gilden van de kooplieden)
De leden in een gilde(gildebroeders)stellen een Rolle vast, welke in het gildeboek werd ingeschreven, door hen allen werd ondertekend en goedkeuring door de drost.
In de Rolle zijn diverse regelingen: bruiloften, begrafenissen, onderlinge hulp bij geboorte, ziekte, overlijden, brand, nachtwacht etc.
Jan Oomkes Raadt ondertekent de Rolle van het Boven Westerdiep in 1741.
Re GVA 1933: De Gilden in Veendam bld.147 ev.
1639 - 1705 folio 20-36 Ledemaeten der Gemeinte I.C. op ’t Hooge sandt
14 december 1679
Jan Oomkes
9 maart 1684
Annejen Berents h.v. Jan Oomkens
Kerkelijke en Consistoriaale Acten der Gemeijnte J. Christi in Sappemeer, begonnen in November 1714.
Den 2 december [1714] is het Heilig Avontmael des Heeren voor de eerstemaal door mij bedient en hebbe doen ter tijd alhier gevonden deze navolgende lidmaaten:
Bij het Voordiep ten zuiden
Jan Oomkes en Antje Berents
|
1659 - ca. 1722 (63 jaar)
Siblings
Hindrickjen Drewes
3x 
ca. 1634 - 
