Aantekeningen:

Gerardus III Flamens (ca. 1022 - kort voor 1076) wordt in een bron "comitis Flamensis" (Vlaamse graaf) genoemd.[1]

Geschiedenis
In 1053 bleek een Gerhardus als comes of graaf op te treden in Teisterbant en mogelijk in Ratinchem (Renkum).[2] Deze comes Gerhardus wordt geïdentificeerd als Gerard III Flamens.[bron?]

Gerard III was de eerste heer van Wassenberg die een grafelijkheid bezat.[bron?] Het is niet helemaal duidelijk over welke gebieden Gerard verder nog grafelijk gezag had. Het betrof hier nog oude grafelijke jurisdicties, gouwen of pagi, waarvan de geografische grenzen niet vastlagen. Namens de keizer voerde hij juridische, financiële en militaire taken uit maar in de loop van de elfde eeuw werd het gezag steeds meer als een bezit beschouwd dan een ambt, en gebruikte men de grafelijke rechten om gezag en bezit regionaal uit te breiden. Gelijktijdig ontstond in Europa het dynastieke bewustzijn en het idee dat familiebezittingen een patrimonium vormden. Men zag het bezit als een ondeelbare eenheid dat moest vererven van vader op zoon. Dit familiebezit was de kiemcel van het latere territoritorium Graafschap Gelre.[3] Gerards zoon, de latere Gerard I de Lange zou zich als eerste graaf van Gelre noemen.

Zevenaar dat ook tot de goederen behoorde, viel in 1047 nog onder het graafschap van Wecelo.[bron?] Het gebied was dus onderhevig aan verscheidene wisselingen, hetgeen verklaard kan worden door de politieke onrust ontstaan na de ondergang van graaf Balderik van Hamaland. De keizer schuift moeizaam met de vrijgekomen gebieden om een evenwichtig gebied te scheppen.

Opvolging
Omdat zijn zoon Gerard IV bij zijn overlijden minderjarig was werd Gerard III opgevolgd door zijn broer, Diederik van Heinsberg of Diederik I Flamens, genaamd Dirk 'van de Veluwe'.

Huwelijk en kinderen
Gerard III zou gehuwd zijn met een dochter van Hendrik I van Leuven († 1038) met wie hij twee zoons had, die bij zijn overlijden minderjarig waren. Zij kwamen onder voogdij van Lambert II van Leuven, broer van Hendrik I.[4]

Gerard IV, de latere Gerard I 'de Lange' van Gelre († 1129), voor het eerst in 1096 genoemd als graaf van Gelre
Hendrik van Kriekenbeek († na 1124)

Gezin/Partner: NN van Leuven. [Gezinsblad] [Familiekaart]

1. Gerard I van Gelre is geboren circa 1068; is gestorven vóór 8 aug 1129.

Aantekeningen:

Gerard II Flamens (ca. 1000 - voor 1052) uit het huis Wassenberg is een telg uit het in de elfde eeuw gevluchte geslacht Flamens dat door bemiddeling van keizer Koenraad II de heerlijkheid Wassenberg als allodiaal bezit kreeg.

Geschiedenis
Hij is mogelijk een en dezelfde persoon als zijn vermeende vader Gerard I. Het bestaan van twee Gerards is niet gebaseerd op bronnen maar alleen op chronologie.

Gerardus Flamens wordt in een akte van 1042 genoemd als getuige bij een ruil tussen de abdij Stavelot en de kerk van Bamberg. Uit deze akte blijkt dat hij geen graaf was.

Huwelijk en kinderen
Gerard was gehuwd met een jongere dochter van Diederik van Hamaland, de oudste zoon van Adela van Hamaland. Aan Gerard II worden drie zonen en mogelijk een dochter toegekend.

Gerard III Flamens (* rond 1022 - † kort voor 1076), die hem opvolgde, was graaf in de Hettergouw (1067)
Diederik I Flamens genaamd Dirk 'van de Veluwe' († 1082), die zijn broer opvolgde voordat diens zoon Gerard IV meerderjarig werd
Willem I Flamens (* in of voor 1024 - † 1076), bisschop van Utrecht
mogelijk een dochter, die de brug zou kunnen slaan naar de latere bannerheren van Rheden-van Baer

Gerard getrouwd NN van Hamaland. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Gerard van Antoing (Antoing, ca. 970 - na 1042)[1] komt ook voor als Gerard Flamens, Gerard de Vlaming en Gerard I van Wassenberg. Volgens de Annales Rodenses was hij een verwant van Ailbertus van Antoing, die in 1104 de Abdij Rolduc stichtte, en diens broers Theyemo en Walger. Mogelijk was hij verwant aan aan graaf Arnold van Valenciennes. De Flamenses waren de voorlopers van de graven, later hertogen van Gelre.

Geschiedenis[bewerken]
Gerard was afkomstig uit de omgeving van Antoing bij Doornik op de rechter Schelde-oever, en vluchtte rond 1033 uit Vlaanderen, waarna de keizer zich over hem ontfermde. Volgens de Annales Rodenses wordt hij door de keizer 'bij Wassenberg geplaatst'. Er wordt niet vermeld dat hij graafrechtelijke bevoegdheden over Wassenberg krijgt. Hij kreeg zoveel land toebedeeld dat zijn nakomelingen vorst van de streek zouden worden. Het is niet meer na te gaan welke goederen hij toebedeeld kreeg, maar in ieder geval het eigengoed of allodium Wassenberg. Hij is één van de voorvaderen van onder anderen de graven van Dodewaard en Veluwe en van de graven en hertogen van Gelre.

Antoing, waar Gerard naar vernoemd was, lag aan de Schelde in de mark Ename aan de uiterste westgrens van het Heilige Roomse Rijk. Omdat Boudewijn IV hun gebieden had veroverd wendden Gerard en zijn broer Rutger zich in 1021 tot keizer Hendrik II. Daar klaagden ze dat ze slachtoffer waren geworden van de door het Rijk aan Vlaanderen verloren gegane gebieden in de zuidelijke mark Ename, die later met andere buurgebieden het graafschap Henegouwen zouden vormen.

Ter compensatie kreeg Gerard het gebied Wassenberg waar hij als Gerard I "Flamens" ('de Vlaming') stamvader van het geslacht Gelre werd, en kreeg zijn broer Rutger het gebied Kleef, waar hij stamvader werd van het eerste Huis van Kleef, dat in 1368 in de mannelijke lijn uit zou sterven. Deze gebieden waren vrij gekomen na de moord van Adela van Hamaland op Wichman van Vreden (wiens goederen aansloten op Hamaland). Hierdoor kwam het goed van Wichman vrij en werd het gebied van Adela en haar echtgenoot Balderik (graaf van Drenthe en Salland) door de keizer geconfisqueerd.

Gerard werd opgevolgd door zijn zoon Gerard II Flamens. Gerard II was getrouwd met een dochter van Diederik van Hamaland (zoon van Adela en haar eerste echtgenoot Immed IV en kleinzoon van Wichman van Hamaland en Liutgard van Vlaanderen). Dit huwelijk gaf hem aanspraak op een deel van de geconfisqueerde gebieden.

Gerard getrouwd NN NN. [Gezinsblad] [Familiekaart]